Deze week kwam via verschillende nieuwsbronnen het bericht voorbij over de samenwerking tussen Universiteit Utrecht en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Doel van de samenwerking: de productie van betaalbare patentvrije medicijnen in ontwikkelingslanden mogelijk maken. Een mooie ontwikkeling waarvoor de organisaties 2 maart 2015 een overeenkomst tekenden. Naast de universiteit en WHO is er ook een ontwikkelaar en producent van geneesmiddelen bij betrokken.
Trots op kennispositie Universiteit Utrecht
We mogen trots zijn op deze Nederlandse universiteit. WHO benaderde Universiteit Utrecht o.a. omdat de universiteit op dit terrein, farmacie, een vooraanstaande kennispositie heeft. De Universiteit heeft voor dit speciale project een stichting opgericht, Utrecht Centre of Excellence for Affordable Biotherapeutics (UCAB), die de ontwikkeling, productie en distributie van de medicijnen in ontwikkelingslanden gaat faciliteren.
Hoge kwaliteit
Waarom gaat juist nu deze samenwerking van start? Begin jaren negentig zijn er nieuwe typen medicijnen ontwikkeld (biologicals). Van een aantal van deze medicijnen verlopen nu de patenten. Dit biedt mogelijkheden om goedkopere versies (biosimilars) te ontwikkelen. Dit wordt al in veel landen opgepakt, maar dat de kosten vaak toch nog hoog te zijn en de kwaliteit wel eens te wensen over laat. UCAB wil dit verbeteren. Als lokale producenten de ontwikkelkosten delen, kunnen ze de prijzen laag houden. Ze besparen o.a. op afzonderlijke, kostbare, klinische studies. Daarnaast gaat UCAB trainingen geven om technische kennis te delen.
Lagere productiekosten
In het Radio 1 journaal vertelde hoogleraar Biotechnologie Huub Schellekens van de Utrechtse Universiteit dat in ontwikkelingslanden de geneesmiddelen uiteindelijk dan tegen 5 procent van de “westerse” prijs op de markt kunnen worden gebracht. De verwachting is dat bedrijven in ontwikkelingslanden er dan alsnog aan verdienen. "Ze kunnen het nu niet zelf, omdat ze de middelen niet hebben”, aldus Schellekens.
Speelt single-use een rol?
Als we dit soort berichten lezen, zijn we onmiddellijk nieuwsgierig in hoeverre er wordt gedacht over het toepassen van single use-componenten en –systemen in een R&D- en productieomgeving van geneesmiddelen. Om de productiekosten van geneesmiddelen terug te brengen, kunnen single-use producten, en met name op maat gemaakte single-use assemblies, immers een grote rol spelen. Het hele systeem hoeft niet te worden schoongemaakt, maar kan na een productiebatch worden weggegooid en worden vervangen door een nieuw systeem. Hierbij worden grote voordelen op het gebied van kostenbesparing, denk aan water, energie en schoonmaakmiddelen, gerealiseerd.
Bovendien worden ook de risico’s op cross contaminatie uitgesloten door het gebruik van single-use systemen. Hierdoor kan er met een hogere efficiëntie worden gewerkt, waardoor de productiviteit van een productieproces omhoog gaat. Uiteindelijk levert het gebruiksgemak van single-use technologie dus ook tijdwinst op.
Productie van medicijnen in ontwikkelingslanden biedt de bevolking daar werkgelegenheid en kan tegen lagere kosten door gebruik te maken van single use producten, omdat:
- men geen fabriek hoeft te bouwen
- kleine productie-units ter plekke kunnen worden opgebouwd
- de flexibiliteit het mogelijk maakt verschillende producten te produceren
Zaken die allemaal bijdragen aan betaalbare medicijnen.
